From Facebook အဂၤလိပ္ဘာသာ ေလ့လာစရာ
“အဂၤလိပ္စာ..အသံထြက္ အေမးအေျဖမ်ား(၇)”
========================
ေမးခြန္း(၁၅)
--------------
အေမး။ ။Word stress နဲ႔ Sentence stress ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ ..ဆရာ။
အေျဖ။ ။Word stress ဆိုတာ စကားလံုးတစ္လံုးမွာ ရွိတဲ့ ဖိရြတ္သံ ကို ေခၚတာပါ။ဥပမာ.artist ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ ပထမ၀ဏၰသံ (Syllable) .ျဖစ္တဲ့ ..ar (အား) အသံကို ျမွင့္ၿပီး ဖိရြတ္သံနဲ႔ ဆိုရပါတယ္။ .ARTist.. ဆိုတဲ့အသံမ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ေနာက္ၿပီး forget ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ ဒုတိယ ၀ဏၰသံ GET ကို အသံျမွင့္ဆိုေတာ့ forGET ဆိုၿပီး အသံထြက္ရ တာေပါ့။ဒီလို ..စကားလံုးေတြမွာရွိတဲ့ ဖိရြတ္သံကို Word Stress လို႔ ေခၚ တာပါ။
Sentence Stress က်ေတာ့..၀ါက်တစ္ခုလံုးကို ၿခံဳၿပီး..... အေရးႀကီးတဲ့ စကားလံုးေတြကိုပဲ ေရြးၿပီး ဖိရြတ္သံနဲ႔ဆိုတာကို ေခၚတာပါ။Stress-time တို႔ Content word တို႔ရဲ႕ သေဘာတရားအတိုင္းပါပဲ။၀ါက်ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို အဓိက ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ စကားလံုး(Content word)ေတြကို အခ်ိန္အဓိက .ေပးၿပီး ဖိရြတ္ဆို(Stress-timed)ရတဲ့ သေဘာပါပဲ။ဒီလို ရြတ္ဆိုတာကိုပဲ မွန္ကန္တဲ့ စည္းခ်က္(Rhythm)လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာ..Where did you go?ဆိုတဲ့၀ါက်မွာ where နဲ႔ go ကပဲ အဓိက content words ေတြ ပါ။သူတို႔ကို Stress လုပ္ၿပီး ဒီ၀ါက်ကို ဖတ္ရမွာပါ။ဒီေတာ့ did you ကိုေတာ့. .“ဒဂ်ဴ” ေလာက္နဲ႔ ခပ္ေပါ့ေပါ့ ဆိုသြားရပါမယ္။ဒီလို ၀ါက်တစ္ခုရဲ႕ အေရးႀကီး တဲ့ စကားလံုးေတြကို ဖိရြတ္ဆိုတာကိုပဲ Sentence Stress လို႔..ေခၚတာပါ။ ဒီေလာက္ဆို သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။ပိုရွင္းသြားေအာင္ ..ေအာက္က Video Link မွာ နားေထာင္ၾကည့္ပါ..လို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
ေမးခြန္း(၁၆)
--------------
အေမး။ ။Intonation (ေလယူေလသိမ္း၊အသံအတက္အက်)အေၾကာင္း နဲနဲေလာက္ ရွင္းျပပါဦး..ဆရာ။
အေျဖ။ ။Intonation (ေလယူေလသိမ္း၊အသံအတက္အက်)ဆိုတာ.... အဂၤလိပ္စကားကို ပါးစပ္ကေန ရြတ္ဖတ္၊ေျပာဆိုၾကတဲ့အခါ.. အသံအနိမ့္၊ အျမင့္၊အတက္၊ အက်မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိျခင္းကို ေခၚတာပါ။ အသံအတက္ အက်ပံုစံ (Intonation patterns) (၅)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့...
(၁)တစ္ခ်ိဳ႕၀ါက် .ေတြက အဆံုးမွာ အသံတက္သြားတာရွိတယ္။ Rising Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↗] နဲ႔ သေကၤတ ျပဳၾကတယ္။
(၂)တစ္ခ်ိဳ႕က က်သြားတာ ရွိတယ္။Falling Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↘]နဲ႔ သေကၤတျပဳတယ္။
(၃)တစ္ခ်ိဳ႕က တက္ၿပီးက်တာရွိတယ္။Peaking ဒါမွမဟုတ္ Rise-fall Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↗↘]နဲ႔ အမွတ္အသားျပဳပါတယ္။
(၄)တစ္ခ်ိဳ႕က က်ၿပီးတက္တာရွိတယ္။Dipping ဒါမွမဟုတ္ Fall-rise Intonation လို႔ေခၚၿပီး [↘↗]နဲ႔ ေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။
(၅)တစ္ခ်ိဳ႕က အတက္အက် မရွိဘူး။(Neither rise nor fall)
အေျခခံအခ်က္ေလးေတြကို ေျပာျပရရင္..
(၁) Yes/No နဲ႔ ေျဖရတဲ့ ေမးခြန္းေတြ (Am.Is.Are.Was.Were.Do. Did. Does .Has.Have.Will.Would.Can .Could...စတာေတြနဲ႔ စတဲ့ေမးခြန္း .ေတြ)ကို အတက္သံနဲ႔ ေမးရပါတယ္။ဥပမာ..
Is that in Africa?မွာ Africa ကို တက္သံ [↗]နဲ႔ ဆိုရပါမယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၂) Wh-, How တို႔နဲ႔ စတဲ့ေမးခြန္းေတြကိုေတာ့..Falling Intonation က်သံနဲ႔ ေမးရတာပါ။ဥပမာ ..Where were you born? ဘယ္မွာ ေမြးလဲလို႔ ေမးရင္ born ကို က်သံ [↘] နဲ႔ ေမးရပါတယ္။
And what do you do?ဘာအလုပ္ လုပ္ပါသလဲ။မွာလဲ do ကို က်သံနဲ႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၃)ေသခ်ာေအာင္ ျပန္ေမးတဲ့ ေမးခြန္း(Check Question)ေတြမွာလဲ တက္သံနဲ႔ ျပန္ေမးရပါတယ္။။ဥပမာ..လူတစ္ေယာက္က I'm a boxer. ကၽြန္ေတာ္က လက္ေ၀ွ႕သမားပါ..လို႔ ေျပာရင္ You're boxer? ရွင္ လက္ေ၀ွ႔ သမားလား...လို႔ ျပန္ေမးတဲ့အခါ boxer ကို တက္သံနဲ႔ ျပန္ေမးရပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၄) ေျပာၿပီးသားစကားလံုးတစ္ခုကို ျပန္ၫႊန္းေျပာခ်င္တဲ့အခါ တက္သံ နဲ႔ ေျပာရပါတယ္။ဥပမာ ..တစ္ေယာက္က Let's go tomorrow.မနက္ သြားၾကရေအာင္။..လို႔ေျပာလို႔..ကိုယ္က It's closed tomorrow.မနက္ ပိတ္တယ္ေလ..လို႔ ျပန္ေျပာရာမွာ ပထမလူေျပာတဲ့ မနက္ကိုပဲ ၫႊန္းတာမို႔ Tomorrow ကိုတက္သံနဲ႔ ေျပာရပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၅) ႐ိုး႐ိုး၀ါက်တစ္ေၾကာင္းကို ေျပာဆိုရင္ အဆံုးမွာ အသံခ်ရပါတယ္။ ဥပမာ..We'll begin at four o' clock.ဟာ ႐ိုး႐ိုးေဖာ္ျပခ်က္၀ါက် ျဖစ္လို႔ clock မွာ အသံခ် [↘] ေျပာရပါတယ္။
(၆) အမိန္႔ေပးေစခိုင္း ၀ါက်ေတြကိုေတာ့ အသံအတက္အက် မရွိပါ။
ဥပမာ..Let's go. Listen up! Go away! Come here! ..စသျဖင့္ေပါ့။
(၇) ပစၥည္း၊အေၾကာင္းအရာစာရင္းေတြကို ေျပာတဲ့အခါ..ေရွ႔က ပစၥည္း/ အေၾကာင္းအရာေတြကို တက္သံ..ေနာက္ဆံုးပစၥည္း/အေၾကာင္းအရာ ကိုေတာ့...က်သံနဲ႔.[↗↘].ေျပာရပါတယ္..။ဥပမာ..I can meet you on Monday,Tuesday ,or Friday.ဒီ၀ါက်မွာ..Monday,Tuesday တို႔ကို တက္သံ..Friday ကိုေတာ့..က်သံနဲ႔ ေျပာရမွာပါ။
(၈) Tag question ေတြ( ,didn't you? ,aren't we? , will you? ..စသည္) တို႔ကိုေတာ့..တက္သံ၊က်သံ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(a) တက္သံႏွင့္ ေမးရင္ အေၾကာင္းအရာ သိခ်င္လို႔ ေမးတာ။
႔We're still going there, aren't we? ဒီမွာ aren't we? ကို တက္သံနဲ႔ .ေမးရင္.. သြားမွာလား၊မသြားဘူလား. သိခ်င္တာေလာက္ ပဲေမးတာ..။ တစ္ဖက္လူက Yes/No ပဲ..ေျဖပါလိမ့္မယ္။
(b) က်သံနဲ႔ေမးရင္ေတာ့ တစ္ဖက္လူရဲ႕သေဘာတူညီခ်က္ကို ေတာင္းတာ။ Leading Question သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ဥပမာ..အထက္က ၀ါက်ကိုပဲ႔We're still going there, aren't we? ဒီမွာ aren't we?ကို တက္သံနဲ႔ေမးရင္.. သြားမွာ မဟုတ္လားကြာ..ဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ “သြားမယ္”ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကိုလိုခ်င္တာ။ ဒီေတာ့..ေအး..သြားမွာေပါ့ Yes,we are လို႔ ေျဖမွာေပါ့။ဒီအေျဖလိုခ်င္လို႔ Tag question ကို အသံခ်ေမးထားတာပါ။
ကဲ...ရွည္သြားၿပီ။ေနာက္မွ လိုတာေလးေတြ ထပ္ျဖည့္ေျပာေတာ့မယ္။
========================
ေမးခြန္း(၁၅)
--------------
အေမး။ ။Word stress နဲ႔ Sentence stress ဆိုတာ ဘာကိုေျပာတာလဲ ..ဆရာ။
အေျဖ။ ။Word stress ဆိုတာ စကားလံုးတစ္လံုးမွာ ရွိတဲ့ ဖိရြတ္သံ ကို ေခၚတာပါ။ဥပမာ.artist ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ ပထမ၀ဏၰသံ (Syllable) .ျဖစ္တဲ့ ..ar (အား) အသံကို ျမွင့္ၿပီး ဖိရြတ္သံနဲ႔ ဆိုရပါတယ္။ .ARTist.. ဆိုတဲ့အသံမ်ိဳး ျဖစ္သြားပါတယ္။ေနာက္ၿပီး forget ဆိုတဲ့ စကားလံုးမွာ ဒုတိယ ၀ဏၰသံ GET ကို အသံျမွင့္ဆိုေတာ့ forGET ဆိုၿပီး အသံထြက္ရ တာေပါ့။ဒီလို ..စကားလံုးေတြမွာရွိတဲ့ ဖိရြတ္သံကို Word Stress လို႔ ေခၚ တာပါ။
Sentence Stress က်ေတာ့..၀ါက်တစ္ခုလံုးကို ၿခံဳၿပီး..... အေရးႀကီးတဲ့ စကားလံုးေတြကိုပဲ ေရြးၿပီး ဖိရြတ္သံနဲ႔ဆိုတာကို ေခၚတာပါ။Stress-time တို႔ Content word တို႔ရဲ႕ သေဘာတရားအတိုင္းပါပဲ။၀ါက်ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို အဓိက ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ စကားလံုး(Content word)ေတြကို အခ်ိန္အဓိက .ေပးၿပီး ဖိရြတ္ဆို(Stress-timed)ရတဲ့ သေဘာပါပဲ။ဒီလို ရြတ္ဆိုတာကိုပဲ မွန္ကန္တဲ့ စည္းခ်က္(Rhythm)လို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဥပမာ..Where did you go?ဆိုတဲ့၀ါက်မွာ where နဲ႔ go ကပဲ အဓိက content words ေတြ ပါ။သူတို႔ကို Stress လုပ္ၿပီး ဒီ၀ါက်ကို ဖတ္ရမွာပါ။ဒီေတာ့ did you ကိုေတာ့. .“ဒဂ်ဴ” ေလာက္နဲ႔ ခပ္ေပါ့ေပါ့ ဆိုသြားရပါမယ္။ဒီလို ၀ါက်တစ္ခုရဲ႕ အေရးႀကီး တဲ့ စကားလံုးေတြကို ဖိရြတ္ဆိုတာကိုပဲ Sentence Stress လို႔..ေခၚတာပါ။ ဒီေလာက္ဆို သေဘာေပါက္ေလာက္ပါၿပီ။ပိုရွင္းသြားေအာင္ ..ေအာက္က Video Link မွာ နားေထာင္ၾကည့္ပါ..လို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
ေမးခြန္း(၁၆)
--------------
အေမး။ ။Intonation (ေလယူေလသိမ္း၊အသံအတက္အက်)အေၾကာင္း နဲနဲေလာက္ ရွင္းျပပါဦး..ဆရာ။
အေျဖ။ ။Intonation (ေလယူေလသိမ္း၊အသံအတက္အက်)ဆိုတာ.... အဂၤလိပ္စကားကို ပါးစပ္ကေန ရြတ္ဖတ္၊ေျပာဆိုၾကတဲ့အခါ.. အသံအနိမ့္၊ အျမင့္၊အတက္၊ အက်မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိျခင္းကို ေခၚတာပါ။ အသံအတက္ အက်ပံုစံ (Intonation patterns) (၅)မ်ိဳးရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့...
(၁)တစ္ခ်ိဳ႕၀ါက် .ေတြက အဆံုးမွာ အသံတက္သြားတာရွိတယ္။ Rising Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↗] နဲ႔ သေကၤတ ျပဳၾကတယ္။
(၂)တစ္ခ်ိဳ႕က က်သြားတာ ရွိတယ္။Falling Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↘]နဲ႔ သေကၤတျပဳတယ္။
(၃)တစ္ခ်ိဳ႕က တက္ၿပီးက်တာရွိတယ္။Peaking ဒါမွမဟုတ္ Rise-fall Intonation လို႔ ေခၚၿပီး [↗↘]နဲ႔ အမွတ္အသားျပဳပါတယ္။
(၄)တစ္ခ်ိဳ႕က က်ၿပီးတက္တာရွိတယ္။Dipping ဒါမွမဟုတ္ Fall-rise Intonation လို႔ေခၚၿပီး [↘↗]နဲ႔ ေဖာ္ျပေလ့ရွိပါတယ္။
(၅)တစ္ခ်ိဳ႕က အတက္အက် မရွိဘူး။(Neither rise nor fall)
အေျခခံအခ်က္ေလးေတြကို ေျပာျပရရင္..
(၁) Yes/No နဲ႔ ေျဖရတဲ့ ေမးခြန္းေတြ (Am.Is.Are.Was.Were.Do. Did. Does .Has.Have.Will.Would.Can .Could...စတာေတြနဲ႔ စတဲ့ေမးခြန္း .ေတြ)ကို အတက္သံနဲ႔ ေမးရပါတယ္။ဥပမာ..
Is that in Africa?မွာ Africa ကို တက္သံ [↗]နဲ႔ ဆိုရပါမယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၂) Wh-, How တို႔နဲ႔ စတဲ့ေမးခြန္းေတြကိုေတာ့..Falling Intonation က်သံနဲ႔ ေမးရတာပါ။ဥပမာ ..Where were you born? ဘယ္မွာ ေမြးလဲလို႔ ေမးရင္ born ကို က်သံ [↘] နဲ႔ ေမးရပါတယ္။
And what do you do?ဘာအလုပ္ လုပ္ပါသလဲ။မွာလဲ do ကို က်သံနဲ႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၃)ေသခ်ာေအာင္ ျပန္ေမးတဲ့ ေမးခြန္း(Check Question)ေတြမွာလဲ တက္သံနဲ႔ ျပန္ေမးရပါတယ္။။ဥပမာ..လူတစ္ေယာက္က I'm a boxer. ကၽြန္ေတာ္က လက္ေ၀ွ႕သမားပါ..လို႔ ေျပာရင္ You're boxer? ရွင္ လက္ေ၀ွ႔ သမားလား...လို႔ ျပန္ေမးတဲ့အခါ boxer ကို တက္သံနဲ႔ ျပန္ေမးရပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၄) ေျပာၿပီးသားစကားလံုးတစ္ခုကို ျပန္ၫႊန္းေျပာခ်င္တဲ့အခါ တက္သံ နဲ႔ ေျပာရပါတယ္။ဥပမာ ..တစ္ေယာက္က Let's go tomorrow.မနက္ သြားၾကရေအာင္။..လို႔ေျပာလို႔..ကိုယ္က It's closed tomorrow.မနက္ ပိတ္တယ္ေလ..လို႔ ျပန္ေျပာရာမွာ ပထမလူေျပာတဲ့ မနက္ကိုပဲ ၫႊန္းတာမို႔ Tomorrow ကိုတက္သံနဲ႔ ေျပာရပါတယ္။
{ေအာက္က လင့္မွာ နားေထာင္ပါ။}
(၅) ႐ိုး႐ိုး၀ါက်တစ္ေၾကာင္းကို ေျပာဆိုရင္ အဆံုးမွာ အသံခ်ရပါတယ္။ ဥပမာ..We'll begin at four o' clock.ဟာ ႐ိုး႐ိုးေဖာ္ျပခ်က္၀ါက် ျဖစ္လို႔ clock မွာ အသံခ် [↘] ေျပာရပါတယ္။
(၆) အမိန္႔ေပးေစခိုင္း ၀ါက်ေတြကိုေတာ့ အသံအတက္အက် မရွိပါ။
ဥပမာ..Let's go. Listen up! Go away! Come here! ..စသျဖင့္ေပါ့။
(၇) ပစၥည္း၊အေၾကာင္းအရာစာရင္းေတြကို ေျပာတဲ့အခါ..ေရွ႔က ပစၥည္း/ အေၾကာင္းအရာေတြကို တက္သံ..ေနာက္ဆံုးပစၥည္း/အေၾကာင္းအရာ ကိုေတာ့...က်သံနဲ႔.[↗↘].ေျပာရပါတယ္..။ဥပမာ..I can meet you on Monday,Tuesday ,or Friday.ဒီ၀ါက်မွာ..Monday,Tuesday တို႔ကို တက္သံ..Friday ကိုေတာ့..က်သံနဲ႔ ေျပာရမွာပါ။
(၈) Tag question ေတြ( ,didn't you? ,aren't we? , will you? ..စသည္) တို႔ကိုေတာ့..တက္သံ၊က်သံ ႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။
(a) တက္သံႏွင့္ ေမးရင္ အေၾကာင္းအရာ သိခ်င္လို႔ ေမးတာ။
႔We're still going there, aren't we? ဒီမွာ aren't we? ကို တက္သံနဲ႔ .ေမးရင္.. သြားမွာလား၊မသြားဘူလား. သိခ်င္တာေလာက္ ပဲေမးတာ..။ တစ္ဖက္လူက Yes/No ပဲ..ေျဖပါလိမ့္မယ္။
(b) က်သံနဲ႔ေမးရင္ေတာ့ တစ္ဖက္လူရဲ႕သေဘာတူညီခ်က္ကို ေတာင္းတာ။ Leading Question သေဘာမ်ိဳးေပါ့။ဥပမာ..အထက္က ၀ါက်ကိုပဲ႔We're still going there, aren't we? ဒီမွာ aren't we?ကို တက္သံနဲ႔ေမးရင္.. သြားမွာ မဟုတ္လားကြာ..ဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္နဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ “သြားမယ္”ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ကိုလိုခ်င္တာ။ ဒီေတာ့..ေအး..သြားမွာေပါ့ Yes,we are လို႔ ေျဖမွာေပါ့။ဒီအေျဖလိုခ်င္လို႔ Tag question ကို အသံခ်ေမးထားတာပါ။
ကဲ...ရွည္သြားၿပီ။ေနာက္မွ လိုတာေလးေတြ ထပ္ျဖည့္ေျပာေတာ့မယ္။
No comments:
Post a Comment